سنت پخت حلوا در لیلة الرغایب
"چون پنج شنبه اول رجب رسد ، لیله الرغایب باشد . بومیان تر حلوا پزند از عسل یا دوشاب ، به گورستان برند و به خانه های دوستان فرستند .این حلوا نیز به ناچار به خانه نامزد بباید فرستادن . در این شب بقالان دکانها زینت دهند . عسل و روغن و دوشاب خروارها به فروش رود و نفعی گرا[ن] مند برند."(تاریخ و جغرافی دارالسلطنه تبریز – ص 308)

این بخش از متن کتاب  تاریخ و جغرافی دارالسلطنه تبریز در باره یکی از سنت های قدیمی و اسلامی مردم تبریز بنام رغایب نگاشته شده است .و شاهزاده نادر میرزا نویسنده این اثر گرانسنگ چگونگی برگزاری این آئین سنتی را در عهد خودیعنی دوره قاجاریه شرح می دهد. از این نوشته می توان این گونه نتیجه گرفت :

1- لیله الرغایب که هم اکنون نیز در تبریز به نام " رغییب " مشهور است و برپا می گردد لا اقل در این شهر از عهد قاجار برگزار می گشته ، و به احتمال بسیار زیاد قبل از این دوره نیز رونق داشته است .

2-سنت پخت حلوا در این روز خاص از سال از آن دوره تا کنون همچنان انجام می پذیرد. هر چند در شیوه پخت تغییراتی حاصل گشته است و امروزه کمتر می توان پخت حلوا با عسل و یا دوشاب را در این شهر یافت . هرچند طبخ این غذای سنتی با دوشاب همچنان در برخی نقاط آذربایجان متداول می باشد .

3- سنت زیارت اهل قبور و پخش حلوا بر سر مزار افراد از دیگر جنبه های برجسته این سنت است که کماکان مانند گذشته مرسوم می باشد .

4-مانند بسیاری دیگر از سنت های آذربایجانیان در لیله الرغایب نیز نامزدان  همدیگر را فراموش نمی کنند و از متن این اثر چنین بر می آید که فرستادن حلوا در این روز به خانه نامزدها از ضروری ترین امور محسوب می شده است . درست مانند فرستادن تحفه شب چله (چیلله پایی ) به خانه نامزدها .

5-فروش برخی کالاها در این روز بخصوص رونق می یابد و همچنان که در لیله الرغایب های امروزی تبریز فروش خرما در مغازه ها رونق می یابد و مغازه داران مختلف در آن روز مقادیر زیادی خرما برای فروختن عرضه می نمایند در آن دوره نیز فروش عسل و دوشاب و روغن که از اجزای اصلی پخت تر حلوا بوده اند رونق می یافته است .

6- تبریزی ها دوستان و همسایگان را از حلوای پخته شده در لیله الرغایب محروم نمی ساختندو این بخش از سنت رغایب امروزه نیز اجرا می گردد.

7- رغایب یک سنت مذهبی- اسلامی بوده است و برپایی آن توسط مردم تبریز نشان گر عمق اعتقادات دینی و مذهبی آنها بوده و به عنوان سنتی اسلامی  بسیاری از فضیلت های نیک اسلامی را در خود جای داده است.
«سجاد حسینی»

حال قرائت کنید شرح پست را در دیباچه ی کتاب تلفیق سنتهای نیک ؛ اثر سلویٰ میرزا 🤭دراواخر سده ی چهاردهم..

چون لیلة الرغایب رسد ما هیچ کار نمیکنیم چون برسم نیاکانمان رسمی نداریم که بجا آوریم...لیک از صبح ،جامه ی کوزتیمان را میپوشیم وبه امورات منزل رسیدگی میکنیم وبواسطه رسانه ها ،یادمان میاید که امشب رغایب است و نیکوست مابین نماز مغرب وعشا ،دعا آوریم وآرزویی کنیم...اما در روز ششم رجب المرجب سال ۱۴۴۲قمری همزمان با پسین روز بهمن ماه ۱۳۹۹خورشیدی ،همینطور از روی دلخوشی ،ودر جهت اجابت امریه ی ملوک السلطنه صبحانه ها ،مُبدع نور الشمس فی پستها ،زهرا ،والده مهستی در فقره گرامیداشت سپندارمذگان ،ما نیز حلوایی طبخ نموده وآنرا به سیاق روز عشق آراستیم..تا هم رسم رغییب تبریزیان را بجا آوریم وهم عشقی به آیینه ی تصویر بنمایانیم...
از زبان خواهر شوهرمان چنین شنیدیم که در تبریز ودر چنین روزی مادر شوهران گرام حلوا همی پزند ورویش را سکه باران کنند وبا تحفه ای روانه ی خانه عروس همی سازند..مانیز خوشمان آمد لذا اسکناسهای پنجاهی را از قلک خودمان همی بیرون کشیدیم که مثلا رسم عروسهای تبریز را بخانه امان بیاوریم مثلا ما اهل تبریزیم واین حلوا وآن وجوه ،پیشکش همسری به ساحت بانوی مکرمه ایست که ما باشیم😌...
الان بابا پنجعلی رو میخواد..

الکییییییی میگه...🥺🙄😂
در انتهای این مرقومه ،
از بارگاه خدای بلند جاه ،همی سلامتی و دلخوشی برایتان طلب داریم که به دونعمت در خوشی باشید یکی صحت جسم ودیگری طیب خاطر از محبان...


خسته نباشی خواهر چقدرم زیاد شد...ببخشید..
تا اینجا اومدی یادت باشه سلوایی دوستت داره
🌹🌹🌹⁦♥️⁩🌹🌹🌹